Water in de tuin, wat een feest! Zelf ervaren hoe mooi het leven onder water kan zijn? Denk dan eens aan het aanleggen van een vijver in uw tuin. Er is maar weinig ruimte voor nodig. In 2013 heb ik zelf een vijver aangelegd. Het water is mooi helder en de vijver staat vol met waterplanten, maar ik weet dat dit niet vanzelfsprekend is. Helaas kampen veel vijver-bezitters met hardnekkige problemen zoals draadalgen of troebel water (een ‘groene soep’) en dat is natuurlijk zonde.
Een vijver is een ecosysteem in het klein. De kunst is om een stabiele situatie te creëren waarbij het water helder wordt en blijft. Daar heb je in principe geen filter voor nodig. Hierbij enkele belangrijke tips om de kans op helder water zo groot mogelijk te maken:
Zonlicht
Zonlicht is belangrijk om waterplanten te laten groeien. Leg de vijver dus op een plek waar de zon kan komen. Leg hem ook weer niet ‘pal’ in de zon, dan wordt het water in de zomer snel te warm waardoor de kans op algengroei groter wordt.
Waterdiepte
Zorg ervoor dat een deel van de vijver minimaal 80 cm diep is zodat waterorganismen een periode van ijs kunnen overleven
Waterplanten
Waterplanten, en dan bedoel ik de onderwaterplanten of ‘zuurstofplanten’, vormen de belangrijkste schakel in een heldere vijver. Ze nemen voedingsstoffen op en geven watervlooien beschutting. Beplant de vijver dus vanaf het begin met voldoende onderwaterplanten. Plant ze in mandjes gevuld met grind of speciale vijverkorrels en niet in tuinaarde, veen e.d.
Voedingsstoffen
Voedingsstoffen zijn nodig om planten te laten groeien, maar je hebt er al snel te veel van. Zorg dus dat je zo min mogelijk voedingsstoffen aan het water toevoegt. Dus geen: blad, vissenvoer, tuinaarde, gras, mestkorrels…
Waterbodem
Ook de waterbodem kan een bron van voedingsstoffen zijn. Maak bij een vijver met vijverfolie of beton gebruik van mandjes en met grind of speciale vijverkorrels om waterplanten in te laten groeien. Voor een vijver zonder folie is leemgrond het beste alternatief.
Watervlooien
Deze kleine waterdiertjes zijn heel belangrijk om de vijver helder te houden: ze eten algen (helaas niet de draadalgen). Ent de pas aangelegde vijver met een of twee emmers water uit een naburige heldere vijver, plas of waterpartij en de watervlooien zijn van de partij! Nu alleen zorgen dat ze niet opgegeten worden.
Vissen
Vissen kunnen eigenlijk niet ontbreken in een vijver, maar… ze eten al je watervlooien op! Bovendien vormen hun uitwerpselen een ideale voedingsbodem voor algen. Twee redenen dus om… 1) te wachten met vissen totdat de waterplanten goed zijn aangeslagen. Reken op twee groeiseizoenen… 2) zo weinig mogelijk vissen ‘in’ te zetten. Ik heb overigens pas ontdekt dat ook kikkervisjes grote watervlooien-eters zijn.
Moerasplanten
Moerasplanten zijn een ander belangrijk onderdeel van de vijver: ze nemen voedingsstoffen op uit de vijver, vormen een belangrijk leefgebied voor veel vijverdieren (juffers, libellen, slakken) en geven de vijver een mooi aanblik. Zorg voor voldoende groeiruimte voor moerasplanten (diepte 0-30 cm). Let bij de aanleg van de vijver voor voldoende diepte voor mandjes of leemgrond.
Drijvende planten
Waterlelies en andere drijfbladplanten zijn mooi om te zien en bedekken vaak al snel een groot deel van het wateroppervlak. Nadeel daarvan is dat eronder nog nauwelijks iets wil groeien, ook je waterplanten niet… Zorg dus dat ze niet gaan overheersen, houd als stelregel minimaal 4/5 deel van de vijver open!
Blad
Blad moet je zo veel mogelijk uit je vijver verwijderen. Blad breekt af waarbij voedingsstoffen vrij komen. Plaats in de herfst een net over de vijver om blad uit de vijver te weren (klinkt misschien overdreven, maar er kan heel wat invallen of -waaien). Verwijder ook afgestorven plantenmateriaal en een overmaat aan (onder)waterplanten. Hiermee worden ook voedingsstoffen uit de vijver gehaald
Kreeften
Kreeften woelen de bodem om en knippen waterplanten los. Niet doen
Draadalgen
Draadalgen kunnen vooral de eerste paar jaren je vijver terroriseren. Draadalgen gedijen bij een beginsituatie met veel voedingsstoffen, warm water en veel licht. Geduldig blijven verwijderen en zorgen dat er geen voedingsstoffen in de vijver komen, meer kunt u niet doen…
Komt u er niet uit of wilt u advies bij de aanleg of het onderhoud van uw vijver, dan help ik u graag verder.
